مولیبدن

عنصر مولیبدن (molybdenum) که نام آن از واژه یونانی ”Molybdos” به معنی “شبیه سرب” گرفته شده (سنگ معدن آن با سرب اشتباه گرفته می شود)، با نماد شیمیاییMo  و عدد اتمی 42 در دوره پنجم جدول تناوبی قرار گرفته است و کاربردهای فراوانی دارد. این عنصر به طور آزاد یافت نمی‌شود. مولیبدن معمولاً به عنوان محصول فرعی از معادن مس پورفیری که در آن مولیبدنیت (سولفور مولیبدن) یک ماده تشکیل دهنده جزئی است، تهیه می شود. منبع مولیبدن در مواد معدنی مانند ولفنیت (PbMoO4)، پائولیت (CaMoO4) و مولیبدنیت (MoS2) است. از ویژگی های فیزیکی مولیبدن می‌توان به این موارد اشاره کرد که رنگی سفید مایل به خاکستری دارد و در حالت توده‌ای به رنگ سفید نقره ای درخشنده و هنگام پودری به رنگ خاکستری تیره دیده می‌شود.

کاربرد مولیبدن

از عنصر مولیبدن برای افزایش شدت و مقاومت در برابر خوردگی، سختی پذیری و مقاومت استفاده می‌شود و بیشترین مقادیر مولیبدن در تولید آلیاژهایی با مقاومت بالا و فولادهای ویژه و در صنایع مربوط به ضد زنگ، صنایع هوایی، آلیاژهای مخصوص، فضاپیما و ریخته گری به کار می‌رود.

به دلیل مقاومت بالای مولیبدن در برابر گرما و خوردگی، بیشتر بعنوان فلز آلیاژی در فولاد، آهن ریخته گری و ابرآلیاژها به منظور افزایش سختی پذیری، مقاومت، شدت و مقاومت در برابر زنگ زدگی استفاده می شود

-صنایع شیمیایی:

مولیبدن به عنوان رنگدانه قرمز، قرمز روشن، نارنجی و زرد در صنایع جوهر، رنگ سازی، صنایع لاستیک و پلاستیک‌ها کاربرد دارد. همچنین دی سولفاید مولیبدن یک روغن خوب در دماهای بالا می‌باشد.

-کاتالیزور:

در صنعت نفت از آن به عنوان کاتالیزور، بخصوص درکاتالیزورهایی برای جابجایی سولفورهای آلی از محصولات نفتی، استفاده می‌شود.

-الکترونیک:

مولیبدن به علت مقاومت دمایی بالا و ضریب انبساط گرمایی پایینی که دارد در صنعت الکترونیک از اهمیت بالایی برخوردار است. مولیبدن در مصارف الکترونیک بخصوص در هدایت لایه‌های فلزی در ترانزیستور نازک فیلم کاربرد دارد. همچنین در گذشته در صنعت لامپ از آن استفاده می‌شد و امروزه کاربرد بسیار گسترده‌ای پیدا کرده است.

از دیگر کاربردهای مولیبدن در صنعت الکترونیک می‌توان به ساخت المنت های گرمایشی، محافظ های تشعشع حرارتی و ابزارهای کوره ساخته شده از مولیبدن در پرس های ایزوستاتیک گرم و در کوره های تصفیه دمایی اشاره نمود.

-شیشه سازی :

مولیبدن بعنوان ماده الکترودی در کوره های ذوب شیشه کاربرد دارد زیرا در مقابل خوردگی توسط بیشتر شیشه‌ها مقاوم است. لازم به ذکر است محصولاتی که در کوره های این چنینی تولید می‌شوند از کیفیت بالاتری نسبت به شیشه های تهیه شده در کوره های سوختی برخوردارند و همچنین فرایند تولید شیشه با استفاده از مولیبدن مضرات کمتری برای محیط زیست دارد.